Gdy w naszej szkole pojawia się cudzoziemiec…

Pierwszym krokiem podejmowanym w Szkole Podstawowej nr 33 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stanisława Ligonia w Katowicach po przyjęciu ucznia  przybywającego z zagranicy jest wstępne rozpoznanie jego sytuacji prawnej i rodzinnej. Następnie Dyrektor analizuje dokumentację dotychczasowej edukacji ucznia i przeprowadza wywiad z rodzicami. Dane zebrane podczas wywiadu stanowią  najważniejsze źródło wiedzy o uczniu i pozwalają zaplanować odpowiednie wsparcie w procesie adaptacji w nowej rzeczywistości.

Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie diagnozy specjalnych potrzeb edukacyjnych dziecka w kontekście konieczności zapewnienia mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Jeśli uczeń nie posiada diagnozy wydanej przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną, Rodzic może skorzystać z pomocy poradni, która zbada predyspozycje dziecka.

W celu organizacji wsparcia na terenie szkoły powoływany jest zespół nauczycieli, w skład którego wchodzą psycholog/pedagog, wychowawca klasy, do której uczęszcza uczeń oraz nauczyciele uczący poszczególnych przedmiotów. Do zadań zespołu należy w szczególności:

• postawienie diagnozy specjalnych potrzeb edukacyjnych,
• rozpoznanie mocnych i słabych stron ucznia,
• zaplanowanie działań wspierających,
• określenie niezbędnych działań wspierających i pomocowych.

Zdiagnozowanie potrzeb ucznia przybywającego z zagranicy pozwala na zaplanowanie kompleksowych działań ukierunkowanych na wsparcie go w rozwoju oraz adaptacji w nowym otoczeniu.

Najważniejsze dla nas - indywidualizacja pracy z uczniem cudzoziemskim

Nauczyciele naszej szkoły dostosowują treści, metody i organizację nauczania do możliwości psychofizycznych ucznia cudzoziemskiego lub powracającego z zagranicy. Planując indywidualizację pracy z takim uczniem szczególną uwagę zwracają na:

• adaptację treści kształcenia do możliwości i potrzeb ucznia,
• obniżenie wymagań i skupienie na postępach edukacyjnych,
• różnicowanie form weryfikowania wiedzy,
• wprowadzanie adekwatnych form pracy na lekcji,
• wykorzystywanie pomocy dydaktycznych ułatwiających uczniowi opanowanie materiału.

Nauka języka polskiego i wyrównywanie różnic programowych

Przepisy prawa oświatowego przewidują zapewnienie wsparcia dla uczniów, którzy wcześniej przebywali za granicą. Kwestie te są regulowane w rozporządzeniu MEN z 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw.

Zgodnie z przepisami prawa oświatowego i za zgodą organu prowadzącego w naszej szkole organizowana jest bezpłatna nauka języka polskiego w formie dodatkowych zajęć lekcyjnych z języka polskiego.

Ponadto dla uczniów którzy nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki w naszej szkole organizuje się dodatkowe zajęcia wyrównawcze, jeżeli nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne z danego przedmiotu stwierdzi konieczność uzupełnienia różnic programowych (§  18 rozporządzenia MEN z 23 sierpnia 2017 r.).

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana w szkole

Przyjęcie do szkoły ucznia, który wcześniej kształcił się za granicą stanowi wyzwanie dla wszystkich nauczycieli, w tym specjalistów. Trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym z wcześniejszym kształceniem za granicą, mogą stanowić podstawę do objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną (§ 2 ust. 2 pkt 12 rozporządzenia MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach). Na podstawie § 6 ust. 2 ww. rozporządzenia, pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w naszej szkole w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz przez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, a także w formie:

1. innowacji pedagogicznej „Poznajmy”,  mającej na celu ułatwienie uczniowi cudzoziemskiemu lub powracającemu z zagranicy przejście przez stres związany
   z nowym otoczeniem, przyzwyczaić go do obcych dotąd osób i zniwelować obawy przed brakiem akceptacji ze strony koleżanek i kolegów z nowej klasy.
2. zajęć rozwijające uzdolnienia;
3. zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – w przypadku uczniów klas starszych
4. porad i konsultacji (u wychowawcy, nauczycieli i pedagoga lub psychologa szkolnego)

Bieżąca praca z uczniem cudzoziemskim lub powracającym z zagranicy

Za wspieranie ucznia cudzoziemskiego lub powracającego z zagranicy w procesie adaptacji oraz wyrównywania różnic programowych odpowiadają wszyscy nauczyciele i specjaliści Szkoły Podstawowej nr 33 pracujący z nim.

W naszej szkole podejmowane są działania ułatwiające uczniowi cudzoziemskiemu lub powracającemu z zagranicy  funkcjonowanie w środowisku rówieśniczym oraz podczas lekcji. Skuteczne, często z pozoru oczywiste, czynności wspierające ucznia to:

• przygotowanie uczniów z danej klasy na pojawienie się w nowego ucznia, zwrócenie uwagi na jego potrzeby oraz brak znajomości lub słabą znajomość języka polskiego,
• oprowadzenie ucznia po szkole przez wychowawcę, zwrócenie uwagi na oznaczenia sal i innych pomieszczeń, które mogą okazać się kluczowe w przypadku problemów z nawiązaniem komunikacji werbalnej,
• zachęcenie klasy do stworzenia systemu komunikowania się z uczniem niemówiącym po polsku lub posługującym się tym językiem w niewystarczającym stopniu,
• włączanie w treści nauczania tematów dotyczących wielokulturowości, tolerancji, migracji,
• częste rozmowy z uczniem, zachęcanie go do wypowiedzi, chwalenie każdego sukcesu i postępu ucznia cudzoziemskiego, dostrzeganie małych osiągnięć, w szczególności w odniesieniu do postępów związanych z posługiwaniem się językiem polskim,
• docenianie każdej poprawnej wypowiedzi ustnej lub pisemnej,
• uwzględnienie wolniejszego tempa pracy podczas planowania zajęć, a w razie potrzeby zmniejszenie liczby ćwiczeń i zadań do rozwiązania,
• dyskretne zwracanie uwagi na potknięcia językowe, nieprzywiązywanie szczególnej wagi do błędów gramatycznych,
• angażowanie ucznia we wszystkie zadania klasy, powierzanie mu obowiązków, z których musi się wywiązać,
• dostrzeganie mocnych stron ucznia – w szczególności tych, dzięki którym będzie mógł pokazać pozostałym uczniom swoją wartość, np. biegła znajomość danego języka obcego, uzdolnienia artystyczne lub matematyczne,
• zachęcanie do udziału w zajęciach pozalekcyjnych i kołach zainteresowań.

Mocne strony i pozytywny wkład w życie społeczności szkolnej

W Szkole Podstawowej nr 33 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Katowicach wierzymy, że obecność ucznia pochodzącego z innej kultury wnosi do grupy nowe wartości, stwarza okazję dla kształtowania postawy akceptacji dla inności i różnorodności. Nasi uczniowie mają okazję uczyć  się tolerancji,  empatii, okazywania pomocy i wsparcia. Jesteśmy przekonani, że zaciekawienie innym stylem bycia, wyglądem lub strojem motywuje do inicjowania relacji rówieśniczych, a dzielenie się zwyczajami, tradycja i kulturą innego kraju poszerza wiedzę uczniów o świecie.

Uczeń wychowany w innym kraju stanowi także źródło wartościowej wiedzy dla nauczycieli naszej szkoły. Inna kultura, zwyczaje i tradycje mogą są inspiracją do podejmowania działań wychowawczych na rzecz integracji, tolerancji i akceptacji, dlatego… witamy Was serdecznie w naszej szkole.

Drodzy Rodzice,

Jeśli Państwo zmagacie się wraz z dzieckiem z problemami adaptacyjnymi, prosimy o kontakt z Wychowawcą (np. przez dziennik elektroniczny) lub pedagogami czy psychologiem szkolnym  - nr telefonu 32 / 254 03 71 wew.43.